કોણ માનશે? – ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી (‘Shunya’ Palanpuri)

દુ:ખમાં જીવનની લા’ણ હતી, કોણ માનશે?
ધીરજ  રતનની  ખાણ હતી, કોણ માનશે?

શૈયા  મળે છે  શૂલની  ફૂલોના પ્યારમાં!
ભોળા  હ્રદયને જાણ હતી,  કોણ માનશે?

લૂંટી  ગઈ  જે  ચાર  ઘડીના  પ્રવાસમાં,
યુગ યુગની ઓળખાણ હતી, કોણ મનશે?

ઉપચારકો ગયા અને આરામ થઈ ગયો!
પીડા  જ  રામબાણ  હતી,  કોણ  માનશે?

આપી  ગઈ જે  ધાર જમાનાની જીભને,
નિજ  કર્મની  સરાણ હતી,  કોણ માનશે?

જ્યાં જ્યાં  ફરુકતી હતી  સૌન્દર્યની ધજા,
ત્યાં ત્યાં પ્રણયની આણ હતી, કોણ માનશે?

પાગલના મૌનથી જે કયામત ખડી થઈ,
ડાહ્યાની  બુમરાણ   હતી,   કોણ   માનશે?

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

આંખોનું શરણ – ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી (‘Shunya’ Palanpuri)

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

      

આંખોનું શરણ

         

તારલા શોધી રહ્યા છે મારી આંખોનું શરણ

એમને પણ જિંદગીભરનું મળ્યું છે જાગરણ.

        

પાપ  કીધાં  છે  પરંતુ  હું નહીં  શોધું  શરણ 

ઘેર બેઠાં શક્ય છે ગંગાનું જ્યારે અવતરણ!

       

બંધ આંખો જોઈ ઘૂંઘટ ખોલનારા ભૂલ થઈ

હોય ના  કૈં  પારદર્શક  પાંપણોનું  આવરણ.

        

દિલ અને દુનિયા ઉભયને આપનો આધાર છે

બેઉ  પલ્લાં  છે  બરાબર  શું  કરું  વર્ગીકરણ?

         

પાંપણેથી  જાગતું  મન જોઈને  પાછી ફરી

ઊંઘ આવી’તી બિચારી ચોરવા તારું સ્મરણ.  

         

આ સનાતન ખોજની દ્વિધા  ટળે  પળવારમાં

મારી દ્રષ્ટિએ  જો સ્પર્શે આપનાં દુર્લભ ચરણ.

       

શુષ્ક આંખો જોઈ મારી લાગણી  માપો નહીં

દિલને ભીંજવવામાં ખૂટી જાય છે અશ્રુઝરણ.

        

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી   

        

        

          

       

ખાંભી રચાઈ છે- ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી (‘Shunya’ Palanpuri)

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

     

ખાંભી રચાઈ છે

      

દિલમાં કોઈના પ્યારની જ્વાળા લપાઈ છે,

ઓ કાળ! સાવધાન કે શિર પર તવાઈ છે!

       

મિત્રો  હતા  એ શત્રુ થયાની વધાઈ છે!

ઓ મન!  ઉમંગે  નાચ કે બેડી કપાઈ છે!

       

હોડીનું ડૂબવું અને તોફાનનું શમન!

એ તો ખુદાઈ ઢંગની એક નાખુદાઈ છે.

       

મારીને ઠેકડા અમે પહોંચીશું મંઝિલે,

શક્તિ અગાધ છે, ભલે પાંખો કપાઈ છે.

       

છે કંટકોનાં ઝૂમખાં ફૂલોના સ્વાંગમાં!

ઉપવન મહીં વસંતની કેવી ઠગાઈ છે.

       

સસ્તામાં ઓ જમાના આ સોદો નહીં પતે,

મારું સ્વમાન મારા યુગોની કમાઈ છે.

           

ખુદ કાળ એને શૂન્ય ખસેડી નહીં શકે!

પ્રેમાંગણે હ્રદયની જે ખાંભી રચાઈ છે.

        

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી   

હેમને કસતાં જોયો- ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી (‘Shunya’ Palanpuri)

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

     

હેમને કસતાં જોયો

      

પ્રેમને કાળનાં બંધન મહીં ફસતાં જોયો!

એક પર્વતને અમે ખીણમાં ધસતાં જોયો!

        

બાગની આંખમાં જે ખારને વસતાં જોયો,

ફૂલના રક્તની રસલ્હાણ પીરસતાં જોયો!

       

ભાન ભૂલી પડ્યા છે અહીં લાખો પંથી,

સર્પની જેમ સ્વયમ્ પંથને ડસતાં જોયો!

       

કાલ જે રડતો હતો અશ્રુને અશ્રુ માની,

એ જ માનવને અમે વ્યંગમાં હસતાં જોયો!

       

અશ્રુઓ પણ ન બુઝાવી શક્યા દિલની જ્વાળા,

નીરને કાજ સમંદરને તરસતા જોયો!

        

શૂન્ય છે શૂન્ય જગતનું આ બધું મૂલ્યાંકન!

એક પથ્થરને અહીં હેમને કસતાં જોયો!

            

‘શૂન્ય’ પાલનપુરી   

મુક્તકો

એક શાયર છું જીવન-કર્મોથી ના અજ્ઞાન છું

વેદનો પણ છું ઉપાસક, કારીએ કુઅરાન છું

કિંતુ જો ઈમાનની પૂછો તો આસિમ સાંભળો

હું ન હિન્દુ છું, ન મુસ્લિમ છું, ફક્ત ઈન્સાન છું

– આસિમ રાંદેરી

 

હું શું કહું કે ક્યાં હું મથામણમાં જઈ ચડ્યો

પિંજરથી નીકળ્યો તો પળોજણમાં જઈ ચડ્યો

ઘાયલ નિરાંત કેવી આ હતભાગી જીવને

અકળાયો ખોળિયામાં તો ખાંપણમાં જઈ ચડ્યો

– અમૃત ઘાયલ

 

જીવન જેવું જીવું છું એવું કાગળ પર ઉતારું છું

ઉતારું છું પછી થોડુંઘણું એને મઠારું છું

તફાવત એ જ છે તારા અને મારા વિશે જાહિદ

વિચારીને તું જીવે છે, હું જીવીને વિચારું છું

– અમૃત ઘાયલ

 

ચડી આવે કદી ભૂખ્યો કોઈ હાંકી કહાડે છે   

નથી કાંઈ પેટ જેવું અન્નકૂટ એને જમાડે છે

કરાવે છે મકાનો ખાલી મંદિર બાંધવા માટે

અહીં માનવને મારી લોક ઈશ્વરને જિવાડે છે

– અમૃત ઘાયલ

 

અમૃતથી હોઠ સહુના એંઠા કરી શકું છું

મૃત્યુના હાથ પળમાં હેઠા કરી શકું છું

આ મારી શાયરી એ સંજીવની છે ઘાયલ

શાયર છું પાળિયાને બેઠા કરી શકું છું

– અમૃત ઘાયલ

 

પીડા શમી ગયાનું કદી છળ નહીં કરે

સેવાના કોઈ યત્નને નિષ્ફળ નહીં કરે

સુંદર તબીબ હોય તો એક વાતનો છે ડર

સજા થવાની કોઈ ઉતાવળ નહીં કરે

-શૂન્ય પાલનપુરી

 

પ્રથમ તુજ દિવ્ય મોતીનું જરા દર્શન કરાવી દે

પછી હળવે રહીને મોજ ઊર્મિની વહાવી દે

છતાં ઊંડાણનું અભિમાન દર્શાવે યદિ સાગર

તો દિલના કોક ખૂણેથી જરા પરદો હટાવી દે

-શૂન્ય પાલનપુરી